ภาวะโรคเอ๋อในเด็ก

โรคเอ๋อนั้น คุณพ่อคุณแม่หลายคนคงเคยได้ยินชื่อโรคนี้กันมาบ้างแล้ว แต่จะรู้ได้อย่างไรว่าลูกของเราเป็นโรคเอ๋อหรือไม่ วันนี้เราลองมาหาความรู้ในเรื่องโรคนี้กันค่ะ

โรคเอ๋อ เป็นภาษาชาวบ้านที่ใช้เรียกภาวะปัญญาอ่อนที่พบได้บ่อย ๆ ในหมู่บ้านทางภาคเหนือและภาคอีสานของไทย สาเหตุของภาวะนี้ในเด็กเกิดจากการขาดไทรอยด์ฮอร์โมน โดยฮอร์โมนนี้จะสร้างจากต่อมไทรอยด์บริเวณคอหอย หรือลูกกระเดือนของเราทุกคน มีความสำคัญมากเพราะจะมีผลทำให้ส่วนต่าง ๆ ของร่างกายร่วมทั้งสมองมีการเติบโต โดยการทำงานร่วมกับฮอร์โมนตัวอื่น ๆ ทำให้กระดูกและฟันเติบโต มีการควบคุมอุณหภูมิของร่างกายได้พอดี หากขาดไทรอยด์ฮอร์โมนไปจะทำให้เกิดความเฉื่อยชา หนาวง่าย ไม่ค่อยเจริญสมวัยนัก จนไปถึงขั้นเสื่อมสติปัญญาได้เลย ซึ่งโรคเอ๋อในเด็กจะเกิดได้สองแบบก็คือ

1. แบบแรกนี้เด็กจะมีความผิดปกติของการสร้างไทรอยด์แต่กำเนิด ซึ่งอาจเกิดมาไม่มีต่อมนี้มาด้วย หรือมีอยู่ก็ผิดที่และไม่สามารถทำงานได้ตามปกติ ตอนคลอดจะเหมือนไม่มีปัญหาเพราะได้รับไทรอยด์ฮอร์โมนของแม่ออกมา ช่วยในการเติบโตระหว่างอยู่ในครรภ์ แต่ไม่กี่สัปดาห์จะเกิดภาวะขาดไทรอยด์ฮอร์โมนขึ้น เด็กจึงเซื่อมซึม เอาแต่นอน กินนมไม่เก่ง ท้องอืด ท้องผูก สะดือจุ่น ตัวเหลืองหลังคลอดนานกว่าปกติ ไม่ค่อยร้องกวน ซึ่งทำให้พ่อแม่คิดว่าลูกเลี้ยงง่าย ร้องเสียแหบ ดูลิ้นใหญ่จุกปาก ผิวหนังเย็น โตช้า เช่น หากเด็กอายุสามเดือนแล้วควรชันคอได้แล้วแต่เด็กมีภาวะโรคเอ๋อจะยังคอไม่แข็ง ฯลฯ สาเหตุที่สำคัญที่ทำให้คุณแม่ขาดไทรอยด์ฮอร์โมน หรือขาดไอโอดีน เพราะอยู่ในพื้นที่ขาดสารไอโอดีนดังกล่าว เช่น หมู่บ้านบนภูเขาภาคเหนือหรืออีสานเป็นต้น

2. ส่วนแบบนี้ก็คือการภาวการณ์ขาดไทรอยด์ฮอร์โมนในภาคหลัง ต่อมไทรอยด์ติดเชื้อ หรือได้รับยาบางชนิดที่ทำให้การสร้างไทรอยด์ฮอร์โมนน้อยลง ทำให้เกิดอาการเอ๋อได้ เด็กจะดูปกติในช่วงแรก และพัฒนาการเติบโตได้สมวัยดี แต่เมื่อเริ่มขาดไทรอยด์ฮอร์โมนก็จะมีอัตราการเจริญเติบโตช้าลงๆ ตัวเริ่มเตี้ย เฉื่อยชา และมีอายุกระดูกช้า

ซึ่งการป้องกันนั้นกระทรวงสาธารณสุขได้จัดให้มีโครงการตรวจคัดกรองภาวะพร่องไทรอยด์ฮอร์โมนในเด็กแรกเกิดสำหรับเด็กที่เกิดในโรงพยาบาลของกระทรวงสาธารณสุขทั่วประเทศอยู่แล้ว