ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับโรคไซนัสอักเสบ

โรคไซนัสอักเสบ ที่หลายคนรู้จักชื่อกันดีนี้  มักจะมีหลายคนที่เข้าใจผิดคิดว่าเป็นโรคนี้ ทั้งที่ป่วยเป็นไข้หวัดคัดจมูกธรรมดาเท่านั้น กับทั้งยังคิดว่าเป็นโรคที่รักษาไม่หาย เป็นแล้วต้องกลับมาเป็นอีก  ซึ่งนี่คือความเข้าใจที่ผิดทั้งสิ้น

ความจริงแล้วโรคไซนัสอักเสบนั้นมักเกิดจากเชื้อไวรัสหวัดทั่วไปแล้วติดเชื้อในโพรงจมูกจนลุกลามเข้าไปในโพรงไซนัส  ผู้ป่วยกลุ่มนี้มักจะหายได้เอง แต่ในบางครั้งอาจมีเชื้อแบคทีเรียติดมาบ้างทำให้โรคไม่หายขาดและรุนแรงขึ้น  การรักษาเพื่อที่จะไม่กลับมาเป็นอีกก็คือต้องพบแพทย์เพื่อรักษาให้หายขาดนั่นเอง

อาการของไซนัสอักเสบที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรียนั้น ผู้ป่วยจะมีอาการคัดแน่นจมูก มีน้ำมูกหรือเสมหะลงคอสีเหลืองหรือเขียว   มีอาการปวดบริเวณ  หัวตา หว่างคิ้ว ใบหน้า และตามโหนกแก้ม การได้กลิ่นลดลงและมีอาการเกิน 10 วัน หรือมีอาการแย่ลงใน  5 วันแรกก็ควรมาพบแพทย์ได้แล้ว 

อาการของโรคแบ่งออกเป็นกลุ่มเฉียบพลันและเรื้อรัง  ซึ่งกลุ่มเฉียบพลันจะมีอาการน้อยกว่า 12 สัปดาห์ และกลุ่มเรื้อรังจะมีอาการมาเกิน 12 สัปดาห์ขึ้นไป ทำให้การรักษามีความแตกต่างกัน  โดยกลุ่มที่มีความเสี่ยงมากจะเป็นกลุ่มที่ผู้ป่วยมีภูมิคุ้มกันต่ำ หรือบกพร่อง เช่น ผู้ป่วยเบาหวาน หรือผู้ที่รับยากดภูมิระหว่างการทำเคมีบำบัด หรือภาวะขาดภูมิคุ้มกันตั้งแต่เกิดเป็นต้น

โรคไซนัสอักเสบไม่มีสาเหตุจากพันธุกรรม อีกทั้งยังเป็นโรคที่ทำให้ผู้ป่วยโรคจมูกอักเสบภูมิแพ้เข้าใจผิดคิดว่าตนป่วยเป็นโรคไซนัสอักเสบได้ ดังนั้นจึงควรพบแพทย์เพื่อรักการวินิจฉัย  โดยในปัจจุบันนี้ยังไม่ทราบแน่ชัดได้ว่าผู้ป่วยจมูกอักเสบภูมิแพ้เกิดจากไซนัสอักเสบได้บ่อยกว่าคนที่เป็นภูมิแพ้หรือไม่  แต่การสูบบุหรี่ทำให้การงานของเยื่อบุโพรงไซนัสทำงานบกพร่องได้

ในส่วนของการรักษา  โรคไซนัสอักเสบเฉียบพลันหากมีสาเหตุจากเชื้อไวรัสมักจะหายได้เอง แต่ถ้าติดเชื้อแบคทีเรียกควรมาพบแพทย์เฉพาะทาง หู คอ จมูก  เพื่อทำการส่องกล้องเข้าไปตรวจช่องโพรงจมูกและไซนัส  ซึ่งหากมิใช่แพทย์เฉพาะทางหรือไม่ได้เป็นผู้เชี่ยวชาญโรคไซนัสมักให้คนไข้ทำการเอกซเรย์ วิธีนี้ไม่แม่นยำนัก ทั้งยังทำให้เสียค่าใช้จ่ายโดยสิ้นเปลือง

การรักษาโรคไซนัสอักเสบคือการให้ยาปฏิชีวนะ หรือให้ยาสเตียรอยด์ชนิดพ่นจมูก โดยไม่จำเป็นต้องล้างจมูก   แต่สำหรับผู้ป่วยเรื้อรังต้องตรวจด้วยการส่องกล้องในโพรงจมูกเพื่อตรวจหาเนื้องอก และการรักษาจะแตกแต่งจากโรคไซนัสอักเสบจากเชื้อไวรัสทั่วไปที่คนไข้มักไปซื้อยามากกินเอง ทำให้เกิดการใช้ยาโดยไม่จำเป็นและดื้อยาได้  จึงทำให้การรักษายากขึ้นและมีค่าใช้จ่ายสูงขึ้น จึงไม่แนะนำให้คนไข้ซื้อยามาทานเอง

ในส่วนของโรคแทรกซ้อนนั้น  อาจเกิดขึ้นได้ด้วยการลุกลามเข้าทางตาจนเกิดหนองและตาบอดได้ หรือลุกลามเข้าสมองทำให้เกิดเยื่อหุ้มสมองอักเสบหรือฝีในสมองทำให้พิการและเสียชีวิตได้

สำหรับผู้ป่วยที่ทราบว่าตนเป็นไซนัสอักเสบแล้วนั้น  ควรพักผ่อนให้เพียงพอ ดื่มน้ำมาก ๆ รอดูอาการ 5 วันหากแย่ลงหรือไม่หายใน 10 วันให้ไปพบแพทย์เพื่อตรวจรักษาต่อไป ไม่ควรซื้อยามากินเอง